Stapeltjes-boosheid

Stapeltjes boosheid. Boos op boos. Of boos op verdriet, of angst.
Een reactie van boosheid met een ander gevoel eronder.

Herken je het bij je kind of bij jezelf? Je kind reageert boos over een gebeurtenis. De reactie is heftiger dan je verwacht bij de situatie. Dat is lastig en ongewenst.

Boos zijn is een lastige emotie. Mag het nou wel of niet? Moet je je kind leren zich in te houden of niet? Soms heeft het kind een goede reden om boos te zijn.

Bij emoties heb je een reactie vanuit het lijf en een reactie met woorden. Bij kinderen komt de lijfelijke reactie eerst. Kinderen in de leeftijd tot ongeveer 4 jaar reageren op een emotie met hun lijf. Ze kunnen er nog geen woorden aan geven. Dat leren ze later. Dan kunnen ze vertellen waarom ze verdrietig, bang of boos zijn.

Veel volwassenen hebben geleerd de lijfelijke emotie in te houden of te onderdrukken, want dat is sociaal gewenst gedrag. Het nadeel van je lijfelijke reactie inhouden is dat de emotie kan stapelen en dat je een bron van levensenergie inhoudt.

De reactie van een stapeltjes-emotie vanuit een nieuwe situatie kan heftiger zijn dan past bij die situatie. De reactie kan onvoorspelbaar zijn. Dit kan meer verwijdering tussen mensen opleveren dan je zou willen. Het kan invloed hebben op de sociale ontwikkeling van je kind.

Hoe kan je je kind helpen de eerste reactie van boosheid in te houden, zodat het anderen niet pijn doet, èn te voorkomen dat het een stapeltjes-boosheid wordt?

Het kind heeft te leren de eerste reactie, waarin het de neiging kan hebben om anderen pijn te doen, in te houden. Om te voorkomen dat het een stapeltjes-emotie wordt, is het wel goed de lijfelijke spanning die is opgebouwd door de emotie, er uit te gooien.

Er kan veel levensenergie in boosheid zitten. Dan zit er een gevoel onder van ‘dit vind ik belangrijk’ , ‘hier maak ik me boos over als het anders gaat dan ik zo willen’. Als de boosheid die hieraan gekoppeld is, in het lijf blijft, wordt ook die levensenergie onbenut.

Geef het kind de kans om in een veiligere omgeving, waar het anderen niet pijn kan doen, of spullen stuk kan maken, de kans deze spanning er uit te gooien. Geef een kussen om tegen aan te schoppen of mee te gooien. Geef het een knijpballetje.

Doe dit vrij snel na de situatie zodat het kind de boosheid nog voelt. De woorden over de boosheid kunnen daarna makkelijker komen. Vaak zit er ook goede intentie in waarom een kind zo boos is. Vraag er naar als het kind rustiger is. Dan leert het kind steeds beter en sneller woorden te geven aan het boze gevoel.

Probeer zelf rustig te blijven of te worden en beschikbaar te zijn voor het kind als het zich in de veiligere omgeving afreageert. Een kind kan pas rustig worden als de ouder rustig is. Mag het kind weer naar je toe komen, ook al heeft het misschien een fout gemaakt, ook al voelt het zich schuldig? Voor een kind tot 5-6 jaar is het al heel moeilijk te begrijpen wat er in hem of haar omgaat. Oudere kinderen leren stap voor stap, met hulp van ouders en andere opvoeders hun gevoelens te verwoorden.

Bewegen en sporten is ook goed voor een kind om de spanning van de gevoelens los te laten. Tot de puberteit werken de hersendelen die emoties reguleren samen met de delen die de motoriek aansturen. In bewegen zit dus ook een vorm van reguleren van emoties.

Het kind heeft ondersteuning nodig van ouders om te leren om de eerste lastige reacties van boosheid in te houden. Vervolgens de lijfelijke reactie anders te uiten zodat anderen er geen last van hebben en te voorkomen dat de emoties gaan stapelen. Daarna kan het kind er beter over praten. Dat is niet alleen een klus voor kinderen maar ook voor volwassenen.

Indien het veilig afreageren van de boosheid niet leidt tot de gewenste verzachting van de emotie, kan het zijn dat er meer onderzoek nodig is om te kijken wat de oorzaak is van de emotie. Dit onderzoek doe ik graag met de ouder en eventueel het kind in mijn praktijk.

©2013 Kita Bronda | Kind en ik, alle rechten voorbehouden.

Wil je dit artikel gebruiken in een tijdschriften, nieuwsbrief of website? Dat kan, zolang je de volgende informatie, met een werkende link naar genoemde website, opneemt: “Door Kita Bronda van Kind en ik. Ga naar www.kindenik.nl voor het aanvragen van het gratis e-boek “Hoe creeer je zelfvertrouwen bij kind?”