Wat leert je kind wel en niet van gamen en social media?

Jongens gamen veel meer dan meisjes. Uit recent onderzoek blijkt dat jongens gemiddeld 16 uur per week aan gamen besteden, terwijl dat bij meisjes op 4,5 uur ligt. Wanneer je kind mogelijk gameverslaafd is, is dat gemiddelde aanzienlijk hoger: 29 uur per week. Maar het aantal uren zegt niet per se iets over verslaving. Het gaat er ook om of je kind het gamen los kan laten en zich kan richten op andere dingen. Vooral jongens die concentratieproblemen hebben en het moeilijk vinden om vrienden te maken, lopen risico op te veel gamen (Universiteit Utrecht, bron TrimbosInstituut).

Gamen is leuk. 

Je leert van gamen: je krijgt er een snel reactievermogen van en je traint je concentratie- vermogen. Het is avontuurlijk, creatief, competetief en je doet het vaak met vrienden. Het is dus ook sociaal.

Waarom is het een probleem als je kind veel gamet?

De puber wordt socialer

De puberteit/adolescentie fase is een periode waar een jongere volwassenen wordt. Het lichaam verandert, de jongere wordt gevoeliger voor wat er speelt in de relatie tussen ‘ik en de ander’. Het kijkt meer naar gedrag van de ander en van zichzelf en stelt zichzelf vragen: wie ben ik en bij wie wil ik horen?

Social media en gaming passen bij socialer worden, maar hebben ook beperkingen. Het Trimbosinstituut geeft tips op hoepakjijdataan.nl. Als systeemtherapeut kijk ik ook naar andere gevoelslagen en geef je drie aanvullende aandachtspunten voor als je je zorgen maakt over het game- of social mediagedrag van je kind.

Drie aspecten die je kind niet leert als het veel gamet en met social media bezig is:

Het leert niet of minder over:

1. Non-verbale communicatie

In de non-verbale communicatie zijn gevoelens voelbaar en zichtbaar die een heel belangrijk deel van de communicatie vormen (90% van de communicatie is non-verbaal). Hier kun je meer lezen over soorten gevoelens die verpakt zitten in de lichaamstaal.

2. Het omgaan met spanningen in de relatie

Doordat ze minder leren over de non-verbale communicatie, oefenen ze minder in het oplossen van spanningen in vriendschappen of relaties. De reactie via social media en gaming is heel snel en kan afwijzend zijn. Soms is de eerste reactie niet de beste reactie om spanningen op te lossen. Soms moet er meer tijd en aandacht worden besteed aan een conflict: meer geduld, meer luisteren naar elkaar, meer doorvragen, minder snel met een oordeel of oplossing komen, meer accepteren dat iemand anders in kan staan, zonder boos te worden of uit contact te gaan.

3. Omgaan met lastige gevoelens

Pubers worden gevoeliger. Sommigen kunnen hier prima mee omgaan: ze vragen meer, onderzoeken meer, vragen hulp. Voor anderen is dit lastig en keren ze meer naar binnen. Sociale media en gamen is dan heerlijk om wel met gevoelens bezig te zijn, zonder de non-verbale interactie erbij en even weg van die lastige gevoelens.

Sommige lastige gevoelens zijn van het kind zelf en op te lossen door een paar gesprekken. Maar  kinderen en jongeren kunnen ook onbewust resoneren op onverwerkte gevoelens van ouders of grootouders. Deze zijn minder makkelijk op te lossen door een gesprekje tussen de opvoeder en de jongere.

In mijn praktijk werk ik regelmatig met pubers die een verminderde schoolmotivatie hebben en veel gamen. Er speelt vaak iets op een diepere laag dat nog niet genoeg is opgelost.

Voorbeeld

Een jongen van vijftien wil niet meer naar school en wil alleen maar gamen. Hij en zijn moeder vragen hulp om te kijken hoe ze zijn gamegedrag kunnen beperken. Na een paar gesprekken is hetgeen lastige gevoelens oproept voelbaar: hij is boos op zijn vader en tegelijker tijd mist hij hem. Zijn vader verliet het gezin toen hij 1,5 jaar was. Deze gevoelens heeft hij weinig laten zien omdat hij zijn moeder niet wilde belasten.

Toen dit knelpunt zichtbaar werd hebben we gekeken naar wat het voor hem betekent dat zijn vader afwezig is. De moeder heb ik geholpen met haar gevoelens rondom zijn vertrek, haar aandeel erin en hoe oude patronen uit haar jeugd hierin meespeelden. In de weken erna komt bij de jongen langzaam weer de zin om naar school te gaan en kan hij, met hulp van zijn moeder, zijn game-tijd begrenzen.

Dit is een verkorte versie van een case in het boek ‘Onrust in het kinderhart’.

Wanneer je als opvoeder denkt dat er meer speelt achter het gamegedrag van je kind, kan ik misschien iets voor je betekenen door samen te kijken naar wat er speelt op veschillende gevoelslagen.

Daarnaast bied ik een training aan voor jongeren die meer zelfvertrouwen kunnen gebruiken over hun plek ten aanzien van vrienden, school en hun gezin. We doen dan oefeningen over gevoelens die moeilijk te benoemen zijn. Dit draagt bij aan een positiever zelfbeeld van de jongere.

Lees meer over deze training voor jongeren 

Site van Trimbosinstituut over gamen